ACHTERGROND
Tochtsloot en Jansbeek worden weer goede maatjes met de Maas
BOXMEER – Waterschappen en Rijkswaterstaat hebben elkaar gevonden. Op 5 oktober spraken ze met elkaar af dat tussen nu en 2015 de belangrijkste beekmondingen op de Maas verbeterd worden en op een natuurlijker wijze worden ingericht.
Het gaat om 64 Noord-Brabantse en Limburgse beken. Alleen al in het Land van Cuijk en het noordelijke stukje van Noord-Limburg zijn het er tien. Van de Campagnebeek onder Maashees tot De Raam bij Grave. Door kanalisatie en aanleg van stuwtjes zijn de beekmondingen de vorige eeuw sterk veranderd. Soms zijn mondingen zelfs volledig onzichtbaar geworden, komen ze via buizen en pijpen uit in de Maas.
Als de beken weer op een natuurlijker wijze in de Maas stromen, verhoogt dat de natuurwaarde van de beekmondingen. Ze worden weer groen en er ontstaat een betere verbinding voor de vissen tussen de Maas en de paaigronden in de zijwateren.
Voor het project is 38 miljoen euro uitgetrokken.
De afspraak, officieel een convenant genoemd, is een doorbraak. Tot voor kort werkten Rijkswaterstaat en de waterschappen namelijk langs elkaar. Rijkswaterstaat is de belangrijkste partij als het om de Maas gaat. De dienst houdt zich vooral met waterberging bezig en het voorkomen van overstromingen, maar ook steeds meer met natuurontwikkeling. Nevengeulen bijvoorbeeld zijn goed voor flora en fauna. Dat geldt ook voor een ander onlangs gepresenteerd plan van Rijkswaterstaat: natuurlijke oevers, met strandjes en inhammetjes.
Rijkswaterstaat houdt zich vooral bezig met wat er binnen de rivierbedding gebeurt. De rest van het oppervlaktewater wordt door waterschappen beheerd en die staan ook niet stil. Om de waterhuishouding op peil te houden en verdroging tegen te gaan, geven zij de beken meer vrij spel. Daardoor krijgt ook de natuur een flinke oppepper. De Oeffeltse Raam is daarvan het beste voorbeeld; afgelopen vrijdag werd de officiële aftrap gegeven van de ombouw van de strakke beek naar een meanderend riviertje dat tegelijk ecologische verbindingszone wordt.
Daar waar de twee organisaties elkaar ontmoeten, bij de monding van de beek, daar lieten beide het tot nu toe afweten. Daar komt nu verandering in. Er wordt al gewerkt aan de monding van de Swalm, in Midden-Limburg. Volgend jaar is de Eckeltse beek bij Afferden aan de beurt. Een woordvoerder van het waterschap Aa en Maas waarschuwt voor al te hoge verwachtingen. “De veiligheid mag natuurlijk niet ter discussie staan. Er moeten wel alternatieven komen voor maatregelen die tegen overstromingen zijn genomen.”